ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์(ธกส.)

ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตรเป็นสถาบันการเงินเฉพาะกิจที่มีวัตถุประสงค์ในการให้ความช่วยเหลือทางการเงิน เพื่อส่งเสริมอาชีพและการดำเนินงานของเกษตรกรและสหกรณ์การเกษตรซึ่งมีฐานการเงินไม่ดี ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร ตั้งขึ้น พ.ศ.2509 โดยได้รับโอนกิจการจากธนาคารเพื่อการสหกรณ์และได้ดำเนินการต่อเนื่องจากธนาคารเพื่อการสหกรณ์มาตั้งแต่วันที่ 1 พฤศจิกายน พ.ศ.2509

การดำเนินงานของธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร
ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตรแบ่งการดำเนินการออกเป็น 2 ประเภท คือ การให้บริการรับฝากเงิน และ การให้สินเชื่อแก่เกษตรกร

1.การให้บริการฝากเงิน ธกส. จะให้บริการรับฝากเงินจากประชาชนทั่วไป 3 ประเภท ได้แก่ เงินฝากประเภทกระแสรายวัน ประเภทออมทรัพย์ และประเภทประจำ
2.การให้สินเชื่อแก่เกษตรกร โดยทั่วไป ธกส. จะให้สินเชื่อแก่บุคคลและสถาบันต่าง ๆคือ เกษตรกรรายบุคคล สหกรณ์การเกษตร กลุ่มเกษตรกร นิติบุคคลที่มีวัตถุประสงค์ในการประกอบอาชีพทางการเกษตร และผู้ที่ไม่ได้เป็นเกษตรกร แต่ฝากเงินไว้กับธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร
การให้กู้แก่เกษตรกรรายบุคคล การให้กู้แก่เกษตรกรรายบุคคลอาจแบ่งตามระยะเวลาของการชำระคืนได้ 3 ประเภทได้แก่

3.1.การให้กู้แก่เกษตรกรรายบุคคล อาจแบ่งตามระยะเวลาของการชำระคืนได้ 3 ประเภท ได้แก่
1)เงินกู้ระยะสั้น เป็นเงินกู้ที่ต้องใช้คืนในเวลาไม่เกิน 1 ปี ในกรณีที่มีเหตุพิเศษต้องไม่เกิน 18 เดือน การกู้ระยะสั้นส่วนใหญ่เพื่อที่จะนำไปเป็นค่าใช้จ่ายในการผลิตในช่วงฤดูหนึ่ง ๆ เช่น ค่าพันธุ์พืช พันธุ์สัตว์ ปุ๋ย อาหารสัตว์ ค่าจ้างแรงงาน เป็นต้น เงินกู้ประเภทนี้เกษตรกรจะต้องนำหลักทรัพย์ต่าง ๆ ได้แก่โฉนดที่ดิน หลักทรัพย์รัฐบาลไทย เช่น พันธบัตรรัฐบาล หรือ เงินฝากกับธกส. มาจำนองกับธนาคาร หรือ ถ้าไม่มีหลักทรัพย์ก็จะต้องหาบุคคลที่เชื่อถือได้ในกลุ่มลูกค้า 2 คน มาค้ำประกันและค้ำประกันได้ไม่เกินวงเงินที่ ธกส. กำหนดไว้ ถ้าเกินกว่านั้นจะต้องนำเอาอสังหาริมทรัพย์ เช่น โฉนดที่ดินมาจำนองกับ ธกส.

2)เงินกู้ระยะปานกลาง เป็นเงินกู้ที่ให้เวลาของการชำระคืนเป็นงวดไม่เกิน 3 ปี ในกรณีที่มีเหตุพิเศษไม่เกิน 5 ปี การกู้ระยะปานกลางเป็นเงินกู้เพื่อการลงทุนในทรัพย์สินการเกษตร ซึ่งปกติใช้ประโยชน์ได้เกินกว่าฤดูการผลิตหนึ่ง ๆ เช่น ซื้อที่ดินสร้างโรงเรือนการเกษตร บุกเบิก หรือ ปรับปรุงที่ดินการเกษตร ทำสวน ซื้อสัตว์ใช้งาน หรือ เครื่องจักรต่าง ๆ เงินกู้ประเภทนี้เกษตรกรจะต้องมีหลักทรัพย์ เช่น โฉนดที่ดิน หลักทรัพย์รัฐบาลไทย หรือ เงินฝากกับ ธกส. ตามจำนวนที่กำหนดมาจำนองกับธนาคาร หรือ อาจจะให้บุคคลในกลุ่มลูกค้ามาค้ำประกันก็ได้ แต่ไม่เกินวงเงินที่ ธกส. กำหนดไว้

3)เงินกู้ระยะยาว เป็นเงินกู้ที่ให้ระยะเวลาของการชำระคืนเป็นรายงวดไม่เกิน 15 ปี ในกรณีที่มีเหตุพิเศษไม่เกิน 20 ปี เงินกู้ระยะยาวเพื่อการเกษตรเป็นเงินกู้เพื่อปรับปรุงที่ดิน เช่น การทำสวนไม้ยืนต้น การทำฟาร์มกุ้ง การซื้อเครื่องจักร ซื้อที่ดินเพิ่มเติม เป็นต้น

เกษตรกร..ผู้จะกู้เงินจาก ธกส. ได้ จะต้องเป็นลูกค้าของ ธกส. ซึ่งกระทำได้โดยการขอขึ้นทะเบียนเป็นลูกค้า

ในบางกรณีลูกค้าของ ธกส. จะมีลักษณะเป็นกลุ่มที่เรียกว่า "กลุ่มลูกค้า ธกส. กลุ่มลูกค้า หมายถึง กลุ่มของเกษตรกรผู้ซึ่งได้ขอขึ้นทะเบียนเป็นลูกค้าของ ธกส. โดยลูกค้าเหล่านี้ตั้งบ้านเรือนอยู่ใกล้เคียงกันและมีความสนิทสนมใกล้ชิดกัน จำนวนตั้งแต่ 5 คนขึ้นไป สมัครใจเข้ารวมกลุ่มกันโดยมีความประสงค์ที่จะกู้เงินจาก ธกส. เพื่อเป็นค่าใช้จ่ายลงทุนในการประกอบอาชีพการเกษตร โดยใช้หลักประกันรับรองรับผิดอย่างลูกหนี้ร่วมกัน หรือ ค้ำประกันซึ่งกันและกัน

ในการให้บริการสินเชื่อแก่เกษตรกรรายคนนั้น ธกส.ให้สินเชื่อทั้งในรูปของเงินกู้ที่เป็นเงินสด และกู้ในรูปของวัสดุอุปกรณ์การเกษตร

3.2การให้สินเชื่อแก่สหกรณ์การเกษตร การให้สินเชื่อแก่สหกรณ์การเกษตรนี้รวมถึงชุมชนสหกรณ์การเกษตรซึ่ง ธกส. ได้ให้กู้สำหรับการดำเนินงานโดยแบ่งออกเป็น 4 ประเภท ได้แก่

1) เงินกู้เพื่อเป็นทุนให้แก่สมาชิกกู้ เป็นเงินกู้ที่สหกรณ์การเกษตรกู้เพื่อให้สมาชิกกู้ต่อสำหรับไปลงทุนในการเกษตรของสมาชิกแต่ละคน โดยสหกรณ์การเกษตรจะเป็นผู้ดำเนินงานสินเชื่อต่อสมาชิกเอง

2)เงินกู้เพื่อใช้เป็นทุนเหมุนเวียนในการดำเนินการขายผลิตผลการเกษตร เงินกู้ประเภทนี้ให้กู้แก่สหกรณ์การเกษตรเพื่อใช้เป็นทุนในการรวบรวมผลิตผลจากสมาชิกเพื่อนำมาจำหน่ายอีกทอดหนึ่ง

3)เงินกู้เพื่อใช้เป็นทุนหมุนเวียนในการดำเนินการจัดหาวัสดุอุปกรณ์การเกษตร เช่น ปุ๋ย ยาฆ่าแมลง เครื่องมือการเกษตร เพื่อจำหน่ายให้แก่สมาชิก

4)เงินกู้เพื่อใช้ลงทุนในโครงการพัฒนาการเกษตร เงินกู้ระยะยาวเพื่อการเกษตรประเภทนี้ สหกรณ์นำไปใช้ลงทุนเพื่อสนับสนุนโครงการพัฒนาการเกษตร ซึ่งได้รับความเห็นชอบจากรัฐบาล การลงทุนเพื่อจัดให้มีสินทรัพย์ประจำสำหรับบริการด้านการแปรรูปหรือการขายผลิตผลการเกษตร รวมทั้งลงทุนในสินทรัพย์ประจำอื่น ๆ ตามความจำเป็นในการดำเนินธุรกิจของสหกรณ์

3.3การให้สินเชื่อแก่กลุ่มเกษตรกร ธกส. ให้สินเชื่อแก่กลุ่มเกษตรกร 4 ประเภทได้แก่

1)เงินกู้เพื่อใช้เป็นทุนสำหรับให้สมาชิกกู้ ธกส. ให้กู้เงินแก่กลุ่มเกษตรกรเพื่อนำไปให้สมาชิกกู้ต่อ เพื่อการลงทุนและขยายกิจการผลิตสินค้าเกษตร

2)เงินกู้เพื่อใช้เป็นทุนหมุนเวียน ในการดำเนินการขายผลิตผลการเกษตร กลุ่มเกษตรกรนำเงินกู้นี้ไปใช้เป็นทุนในการรวบรวมผลิตผลจากสมาชิกเพื่อนำมาจำหน่ายอีกทอดหนึ่ง

3)เงินกู้เพื่อจัดหาวัสดุอุปกรณ์การเกษตร ธกส. ให้เงินกู้ประเภทนี้แก่กลุ่มเกษตรกรเพื่อนำไปใช้เป็นทุนหมุนเวียนในการดำเนินงานจัดหาวัสดุอุปกรณ์การเกษตรมาจำหน่ายแก่สมาชิกและเกษตรกร

4)เงินกู้เพื่อใช้ลงทุนในโครงการพัฒนาเกษตร ธกส. ให้เงินกู้ประเภทนี้แก่เกษตรกร เพื่อนำไปใช้ตามโครงการพัฒนาการเกษตรซึ่งได้รับความเห็นชอบจากรัฐบาล การลงทุนเพื่อจัดให้มีสินทรัพย์ประจำสำหรับกิจกรรมการแปรรูปหรือการขายผลิตผลการเกษตรสินทรัพย์ประจำอื่น ๆ ตามความจำเป็นในการดำเนินธุรกิจของกลุ่มเกษตรกร